FAQ

Wat is LPAM?

Het is een afkorting van Low Power Amplitude Modulation. Feitelijk bestaat de afkorting uit 2 delen, namelijk Low Power en Amplitude Modulation.

Amplitude Modulation

Als we met Amplitude Modulation beginnen, deze vorm van modulatie wordt toegepast op de lange-, midden-, en korte-golf. Zoals geschreven is Amplitude Modulation een vorm van modulatie. Een andere bekende vorm is Frequency Modulation. LPAM is o.a. in de VS toegestaan. Een zoektocht op internet levert dan over het algemeen ook Amerikanen op die hier iets over schrijven. Maar je zult ook Engelsen tegen komen want ook in Engeland is het toegestaan. Maar daar is wel een vergunning van Ofcom (het Engelse AT-EZ) voor nodig. LPAM wordt voornamelijk toegepast in de Midden Golf

Low Power

Dan het eerste deel, Low Power. In Nederland is men niet bekend met LPAM. Edoch menig liefhebber van zo'n oude buizenradio heeft zo'n klein zendertje in huis om zijn favoriete muziek via de buizenradio weer te geven. De UN49 van Amroh die in 1957 het licht zag is er het voorbeeld van. Maar wat is nu Low Power?? Tja als er geen regels zijn is dat natuurlijk moeilijk te definieren. Maar we weten wel de opzet van LPAM, community of campus radio. In Amerika is gekozen voor 100 mW, in Engeland is het 1 Watt effectief uitgestraald vermogen. Daar wordt je niet veel wijzer van, vooral niet het effectief uitgestraald vermogen. Laten we het simpel houden. De oplossing ligt bij de gelicenceerde zendamateurs. Die kennen de term QRP, wat gelijk staat aan 10 Watt Telefonie.

Laten we dus kortweg aan houden dat LPAM in Nederland een 10 Watt AM (Amplitude Modulation) zender is. Zo hebben we een richtlijn waarvan we kunnen zegggen dit is LPAM.

Door Rob Veld, 18.9.2010

Hoever kom ik?

Hoe ver kom ik??? Alweer zo'n moeilijke vraag. Waarom??

Omdat je met een zender en een ontvanger te maken hebt. Bovendien kunnen er verstorende dingen zijn in de rechte lijn tussen zender en ontvanger die het bereik verstoren. Het is dus niet alleen afhankelijk van je zender, maar laten we daar eerst maar eens vanuit gaan. Dream AM op 1080 kHz presteert met zo'n 100 mW de 3 kilometer te halen. Staar je daar niet blind op. In een dorp op het platteland is het bereik aanzienlijk groter dan in een stad. Dat is echter niet het enige, Dream AM heeft een goede antenne installatie en dan bedoel ik niet alleen die draad die in de lucht hangt, maar ook het andere deel. Dat is iets wat nog wel eens wordt vergeten, je hebt behalve een stuk draad nog een 2de deel nodig, ground!

Kortom heel belangrijk bij het bereik is de antenne installatie, sterker nog die installatie is je beste versterker. Dus als je vind dat je niet ver genoeg komt, maak dan niet de klassieke fout om het vermogen flink op te schroeven maar kijk eens naar je antenne installatie. Ongetwijfeld dringt de vraag zich op: "Hoe"? Inderdaad het achter tuintje is bij lange na niet groot genoeg voor een MG antenne, en dat betekend maatregelen nemen die helaas van invloed zijn op het rendement van zo'n antenne en natuurlijk beinvloed dat in belangrijke mate je bereik.

Ik neem maar weer Dream AM als voorbeeld. Er wordt gebruik gemaakt van een zogenaamde helical met een constructie in de top die top capaciteit heet. Dat is natuurlijk niet het enige, er liggen ook nog een paar radialen (tegen capaciteit), bestaande uit lange draden die door gebrek aan ruimte kris kras zijn weggewerkt, die tevens ook zeer belangrijk zijn. Tenslotte is er aan de voet van de antenne ook nog (veiligheids-)aarde gemaakt d.m.v. een paar koperen pijpen in de grond. Dat alles zorgt voor het bereik van zo'n 3 kilometer. Maar zul je zeggen, hoe wordt dat dan ontvangen? Een bijzonder goede vraag! Met een autoradio in de auto overigens. De antenne van dat soort radio's is meestal een sprietje en de andere helft is het staal van die auto. Nou is die autoradio niet de slechtste ontvanger, de stereotuner thuis is voor middengolf al minder goed geschikt. Je kunt natuurlijk er een externe antenne aan koppelen maar dan zitten we vaak nog met een ongevoelige ontvanger. We hebben het dan nog niet over allerlei storing die ontvangst bemoeilijken. Een luisteraar van Radio 199 heeft zijn DV27 (een CB antenne) aan het ijzerwerk op het ijzeren balcon (ground) bevestigd en die binnen aan een autoradio gekoppeld. Daarmee kon hij Radio 199 een stuk beter ontvangen dan met de buizenradio. Niet zo verwonderlijk, hij woont in een flat die van onder tot boven nogal wat betonijzer bevat hetgeen de ontvangst belemmerd.

Met deze wetenschap kunnen we de vraag: "Hoever kom ik" beantwoorden. Dat is dus afhankelijk van :

  • De zendinstallatie inclusief antenne installatie.
  • De ontvanginstallatie inclusief antenne installatie.
  • De gevoeligheid van de ontvanginstallatie.
  • Natuurlijke omgeving (zandgrond, veel bomen, etc)
  • Onnatuurlijke omgeving (gebouwen, hoogspanningsleidingen, etc)
  • Kortom dat verschilt dus per situatie en zal dus proefondervinderlijk moeten blijken.

Door Rob Veld, 26.9.2010

Wat heb ik nog meer nodig (overige hard- en software)

Allereerst hebben we een microfoon nodig, en let wel de ene microfoon is de andere niet. Gaan we muziek uitzenden dan komt er al gauw een PC aan te pas, tenzij je natuurlijk ouderwets met draaitafels en tape decks wil werken. Met een PC kun je echter eindeloos lang non-stop muziek draaien. Het geheel word bij elkaar gebracht in een mengpaneel of soundmixer. Ze zijn te kust en te keur te koop, bekijk de mogelijkheden die ze hebben, dit moet natuurlijk wel overeenkomen met hetgeen je wenst. Bijvoorbeeld kunnen schakelen naar mono, immer de middengolf kent in Nederland geen stereo? De audio uitgang van de PC zetten we op line in van het mengpaneel, en de microfoon op de mic ingang. Nu moet de uitgang van het mengpaneel nog aangesloten worden. Afhankelijk van het type zender wat U heeft kunt U die rechtstreeks op de zender aansluiten, danwel is het noodzakelijk om een versterker te gebruiken. In dat laatste geval wordt het mengpaneel op de versterker aangesloten en gaat de speaker uitgang naar de zender. Bij die versterker moet je rekening houden met het feit dat hij zeker 2 keer het vermogen van de zender heeft, en ook hier, denk er om het is mono, dus gebruik de balance knop de goede kant uit voordat er een eindtrap naar de eeuwige jachtvelden gaat.

Als we gebruik maken van de PC is het raadzaam om een goede radio automatiseringsprogramma te gebruiken. Het merendeel onder U zal Windows gebruiken, en dan is Zararadio, in combinatie met Compressor/limiter. Voor Linux gebruikers heeft Hans het volgende gevonden, Internet DJ Console. Het zoeken naar muziek laten we aan U over, evenals de jingles. U bent er nu klaar voor. zorg voor een rand-om playlist, danwel een tape van een paar uur en ga met U transistor op pad om te horen hoe het klinkt. Begin nooit met zoveel mogelijk geluid in de zender te stoppen, dit dient geen ander nut dan een hoop vervorming (niet om aan te horen) terwijl het geen effect heeft op U zendbereik. Stapsgewiijs kunt U het volume wat opvoeren, maar zorg altijd dat het goed blijft klinken.

Door Rob Veld, 11.10.2010

Wat heb ik nodig (zend en antenne installatie)??

De tegenvraag is meteen wat wil je met LPAM?? Wil je contacten maken of wil je een lokale radiozender opzetten? Eigenlijk maakt het niet zoveel verschil. Uiteraard moet er een zender komen. Voor het kleinere werk kun je eens tussen de bouwpakketten snuffelen in de database : Maar daar ben je er nog niet mee, een zender behoeft een antenne installatie. Op deze site staan een ook daar voorbeelden van in de database, zoals de helical. Voor mensen met wat meer ruimte is er de volgende mogelijkheid, een Baseloaded Vertikal. Of wanneer men nog meer ruimte heeft, een Halfsloper antenne.

Antenne-aarde

Vergeet niet dat er ook zogeheten radialen moeten worden gelegd, zoals je in de voorbeelden ziet, het liefst een kwart golflengte lang, of in elk geval zo lang mogelijk. Zig-zaggen mag maar zorg wel voor flinke tussenruimte. Het beginpunt is bij het voedingspunt van de antenne en dan indien mogelijk rond het voedingstpunt (360 graden). Een aantal aardpennen in voldoende grondwater helpt ook mee. Waar we op moeten letten met antenne bouw is of de antenne in resonantie is, oftewel maximaal afstraalt op de door jou gekozen frequentie. Het mooiste is als je een antennne analyzer hebt. Zorg er in dat geval voor dat de X=0 en R ongeveer 50 ohm bedraagd. Dit bereik je door meer of minder spoel te gebruiken. Met meer spoel maak je de antenne electrisch gezien langer oftewel resonant op een lagere frequentie. Een zogenaamde veldsterkte meter kan je helpen om te kijken hoe het met je afstraling is gesteld. Het schema van een veldsterkte meter kunt u wederom in de database terug vinden.

Door Rob Veld, 11.10.2010

Terug